Chẩn đoán và điều trị rắn lục đuôi đỏ cắn

– Rắn lục xanh đuôi đỏ thuộc họ Rắn lục ( Viperidae ) giống Cryptelytrops .

– Họ Rắn lục có nhiều giống và loài khác nhau nhưng có chung độc tính là gây rối loạn đông máu, chảy máu .

– Rắn Cryptelytrops albolabris ( Tên cũ : Trimesurus albolabris ) có tên Nước Ta là Rắn lục xanh đuôi đỏ, phân bổ trên cả nước, rắn thường sống trên cây .

– Bệnh nhân bị rắn lục C. albolabris cắn là một cấp cứu phải được theo dõi sát tại khoa Cấp cứu hoặc khoa Hồi sức chống độc. Bệnh nhân bị C. albolabris cắn có rối loạn đông máu phải được điều trị ở nơi có có năng lực truyền máu ( và những chế phẩm máu ) và có huyết thanh kháng nọc rắn lục

– Cơ chế sinh bệnh : rối loạn đông máu do nọc rắn lục xanh đuôi đỏ là do tiêu thụ hoặc ức chế những yếu tố đông máu, người bệnh rơi vào thực trạng như đông máu nội mạch rải rác ( DIC ), một mặt tạo ra những fibrin hoà tan, làm Open những cục huyết khối nhỏ rải rác trong lòng mạch, đồng thời quy trình tiêu fibrin dẫn đến tiêu thụ quá nhiều những yếu tố đông máu và hậu quả là xuất huyết và thiếu máu tổ chức triển khai gây thiếu ôxy tổ chức triển khai. Chảy máu trong những khối cơ lớn hoàn toàn có thể gây hội chứng khoang .

     Hoàn cảnh bị rắn lục cắn: đa số bệnh nhân bị cắn vào tay, chân trong quá trình lao động.
1.1. Tại chỗ

– Vết cắn : dấu móc độc biểu lộ có 2 dấu răng cách nhau khoảng chừng 1 cm .

– Vài phút sau khi bị cắn sưng nề nhanh, đau nhức nhiều kèm theo tại chỗ cắn máu chảy liên tục không tự cầm .

– Sau khoảng chừng 6 giờ phần tổn thương sưng nề lan rộng từ vết cắn hoàn toàn có thể đến gốc chi dẫn đến toàn chi sưng to, đau nhức, tím, xuất huyết dưới da, xuất huyết trong cơ .

– Có thể có bọng nước, xuất huyết trong bọng nước. Có thể nhiễm khuẩn tại chỗ, hội chứng khoang .

– Chóng mặt, lo ngại .

– Tuần hoàn : hoàn toàn có thể Open thực trạng sốc do mất máu : tụt huyết áp, da đầu chi lạnh ẩm, lơ mơ, thiểu niệu, vô niệu. Có thể có sốc phản vệ do nọc rắn .

– Huyết học : chảy máu tự phát tại chỗ, nơi tiêm truyền, chảy máu chân răng. Chảy máu trong cơ, chảy máu tiêu hóa, tiết niệu, chảy máu âm đạo, chảy máu phổi, não .

– Có thể có suy thận cấp .

– Xét nghiệm đông máu 20 phút tại giường ( theo WHO 2010 ) : lấy máu cho vào ống nghiệm không có chống đông ( không được lắc hoặc nghiêng ống ) sau 20 phút máu còn ở dạng lỏng, không đông thì xét nghiệm này dương thế, đồng nghĩa tương quan với chẩn đoán xác lập rắn lục cắn gây rối loạn đông máu, có chỉ định huyết thanh kháng nọc rắn .

– Công thức máu : tiểu cầu giảm, hoàn toàn có thể thấy thiếu máu do mất máu .

– Xét nghiệm đông máu : tỷ suất prothrombin giảm, IRN lê dài, APTT lê dài, fibrinogen giảm, D-dimer tăng .

– Bilan thận : urê, creatinin, điện giải, protein ( máu và nước tiểu ), CK tăng .

– Điện tim, khí máu để theo dõi phát hiện biến chứng nếu có .

– Hoàn cảnh bị rắn lục cắn, nhận dạng rắn .

– Vết cắn : dấu móc độc .

– Biểu hiện lâm sàng sưng nề, đau nhức, bầm tím tại chỗ và xuất huyết nhiều nơi do rối loạn đông máu .

– Xét nghiệm đông máu 20 phút tại giường và xét nghiệm đông máu hàng loạt có rối loạn .

Với những rắn lục cắn khác cũng gây rối loạn đông máu như rắn Chàm quạp, Khô mộc, Lục mũi hếch, Lục núi … Chủ yếu dựa vào nhận dạng rắn và triệu chứng lâm sàng .

Bệnh nhân bị rắn lục xanh đuôi đỏ cắn cần được sơ cứu thích hợp, luân chuyển nhanh gọn và bảo đảm an toàn tới những khoa Cấp cứu hoặc khoa Hồi sức chống độc. Các bệnh nhân có chảy máu hoặc có xét nghiệm đông máu 20 phút tại giường dương thế phải được điều trị bằng huyết thanh kháng nọc rắn lục và / hoặc truyền máu và những chế phẩm máu .

     Sau khi bị rắn độc cắn cần sơ cứu ngay, tiến hành trước khi vận chuyển bệnh nhân đến bệnh viện. Có thể người khác giúp đỡ hoặc do bản thân bệnh nhân tự làm.
2.1.1. Mục tiêu của sơ cứu

• Loại bỏ bớt nọc độc và làm chậm sự di dời của nó từ vết cắn xâm nhập vào trong khung hình .

• Bảo vệ tính mạng con người của bệnh nhân, ngăn ngừa và xử trí sớm những biến chứng trước khi bệnh nhân đến được cơ sở y tế .

• Vận chuyển bệnh nhân một cách nhanh nhất, bảo đảm an toàn nhất đến cơ sở y tế .

• Không gì hại thêm cho bệnh nhân .

• Trấn an và giảm lo ngại cho bệnh nhân .

• Rửa vết thương .

  Xem thêm: 1 inch bằng bao nhiêu cm, mm, m? Cách quy đổi chính xác nhất

• Cởi bỏ đồ trang sức đẹp ở chi bị cắn tránh gây chèn ép khi chi sưng nề .

• Băng ép tại chỗ cắn trở lên gốc chi hoặc garô tĩnh mạch, không garô động mạch. Dùng những băng chun giãn, băng vải hoặc tự tạo từ khăn, quần áo. Băng tương đối chặt nhưng không quá mức ( còn sờ thấy động mạch đập )

• Không để bệnh nhân tự đi lại. Bất động chi bị cắn bằng nẹp .

• tại vết cắnvà rửa vết cắn dưới vòi nước sạch với xà phòng rồi sát trùng để loại trừ bớt nọc độc .

• Nếu đau nhiều : giảm đau bằng paracetamol uống .

• Nếu tụt huyết áp, rình rập đe dọa sốc do mất máu hoặc phản vệ đặt ngay một đường truyền tĩnh mạch ngoại vi ( đặt ở chi khác chi bị cắn ) để truyền dịch .

• Phải chuyển nạn nhân đến bệnh viện ngay không được để mất quá nhiều thời hạn tìm thầy lang thuốc lá .

• Garo động mạch

• Trích, rạch, trâm, chọc tại vùng vết cắn : những giải pháp này không có quyền lợi, rõ ràng gây hại thêm cho bệnh nhân ( tổn thương thêm mạch máu, dây thần kinh, … nhiễm trùng nặng thêm ) .

• Chườm đá ( chườm lạnh ) : Đã được chứng tỏ là hoàn toàn có thể gây hại .

• Sử dụng những loại thuốc dân gian, truyền thống, chữa bằng mẹo : Không có ích lợi, khi đắp hoàn toàn có thể gây nhiễm trùng, khi uống hoàn toàn có thể gây hại cho nạn nhân .

• Cố gắng bắt hoặc giết rắn : Nếu rắn đã chết hoặc bắt được rắn phải đem cùng với bệnh nhân đến bệnh viện để nhận dạng .

a. Sát trùng tại chỗ cắn, chống uốn ván ( tiêm SAT ), kháng sinh dự trữ

b. Điều trị bằng huyết thanh kháng nọc ( HTKN ) :

– HTKN được điều trị càng sớm càng tốt, nếu người bệnh đến muộn nhưng vẫn có rối loạn đông máu thì vẫn còn chỉ định HTKN .

– Chỉ định : bệnh nhân được chẩn đoán rắn lục cắn có 1 trong những tín hiệu sau :

+ Chảy máu không bình thường : chảy máu nhiều nơi tự phát .

+ Rối loạn đông máu : xét nghiệm đông máu 20 phút tại giường dương thế, hoặc giảm prothrombin ; INR, APTT lê dài, giảm fibrinogen hoặc tiểu cầu giảm dưới 100 x 109 / l .

+ Sưng đau lan rộng lên đến hơn 50% chi bị rắn cắn trong vòng 24 giờ .

– Liều HTKN :

+ Liều khởi đầu 5-10 lọ ( 1000 LD50 / lọ ) HTKN lục tre tinh chế. Pha trong 250 ml Natriclorua 0,9 % ( trẻ nhỏ : 20 ml / kg ) truyền trong 60-90 phút .

+ Nếu sau 2 giờ BN vẫn liên tục chảy máu hoặc sau 6 giờ thực trạng rối loạn đông máu chưa cải tổ thì chỉ định liều HTKN tiếp theo. Liều nhắc lại 5-10 lọ HTKN .

– Đánh giá người bệnh cung ứng tốt với HTKN khi thực trạng lâm sàng cải tổ, đỡ đau tại vết cắn, hết chảy máu tại chỗ thì tạm ngừng HTKN ; sau 6 giờ xét nghiệm đông máu trở về thông thường thì ngừng hẳn HTKN .

c. Truyền khối hồng cầu hoặc máu toàn phần nếu bệnh nhân mất máu nhiều .

d. Truyền plasma tươi ướp đông, tủa cryo, khối tiểu cầu nếu có chỉ định .

e. Truyền dịch phòng suy thận cấp .

f. Chạy thận tự tạo khi suy thận cấp tiến triển .

g. Theo dõi sát đề phòng sốc phản vệ do huyết thanh hoặc truyền máu ( nếu có phải xử trí ngay theo hướng dẫn xử trí sốc phản vệ ) .

Truyền thông giáo dục phòng chống rắn rết cắn :

– Phát quang bờ cây bụi rậm quanh nhà, không bắc giàn hoa, dây leo … ở sân trước nhà, trồng xả hoặc rắc bột lưu huỳnh quanh nhà là những giải pháp xua đuổi rắn hoàn toàn có thể và nên vận dụng nhất là ở những vùng có nhiều rắn .

– Khi vào rừng hoặc những nơi nghi có rắn lục phải đội mũ rộng vành, mắc quần áo dài, đi giày cao cổ và nên khua gậy xua đuổi rắn .

Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị rắn lục đuôi đỏ cắn ( Ban hành kèm Quyết định số 5152 / QĐ-BYT ngày 12/12/2014 của Bộ trưởng Bộ Y tế ) .

Source: https://top1chiase.com
Category: Chung